Kiralamada hafif ticarinin önü açılmalı

Sevdi ÇAVUŞOĞLU

Türkiye’nin uzun yıllardır en hızlı büyüyen sektörlerinden biri olan araç kiralamada, bu yıl ilk kez daralma bekleniyor. 2017’deki yüzde 9.85'lik artışın dışında son 10 yıldır çift haneli büyüyen sektör, yıl sonunda yüzde 12’lik kayıp öngörüyor. TOKKDER Başkanı İnan Ekici, “Bu yıl ilk kez küçülüyoruz. 2017’de 365 bin olan pazarın bu yıl sonunda 320 bin, 2019’da ise 300 bine gerilemesini bekliyoruz. Faizlerin ve enflasyonun düşüş trendine gireceği ve makro dengelerin düzeleceği varsayımıyla 2020’de ise yavaş yavaş toparlanma başlar ve tekrar büyüme trendine gireriz” dedi.

Kur artışı sektörü etkiledi

Ekici, operasyonel araç kiralama sektörünün ilk 6 aylık dönemde  6 milyar 407 milyon TL’lik yeni araç yatırımı yaparak, aktif büyüklükte 30 milyar 955 milyon TL’ye çıkmış, filoda ise toplam  364 bin 653 adete ulaşmıştı. Temmuz ayında açıklanan ilk yarı raporunda sektör, yıl sonu büyüme hedefini yüzde 5 olarak açıklamıştı. Ancak kur artışının sektöre büyük darbe vurduğunu söyledi. Tüm Oto Kiralama Kuruluşları Derneği (TOKKDER) Başkanı İnan Ekici, “2018’in başında yıl sonu için 390 bin hedefi koymuştuk. Ancak ekonomideki gelişmeler nedeniyle yıl sonu beklentimizi 320 bin adede düşürdük. Gelecek yıl ise tüm işletmelerin tasarruf odaklı davranacağını, örneğin 100 araçlık parka sahip bir işletmenin 90 hatta 80 araca düşeceğini öngörmemek mümkün değil” şeklinde konuştu.

Engeller kaldırılmalı

Eylül ayında kiralama sözleşmelerine gelen ve sektörde büyük endişe yaratan TL şartı konusunda çalışmalarının etkili olduğunu ve hedefledikleri değişikliklikleri kısmen yaptırabildiklerini belirten Ekici, “Sektörümüzün, yeni düzenlemeden sonra ve içinden geçtiğimiz darboğaz nedeniyle geçmiş yıllardaki yüksek büyüme oranlarını gerçekleştirmesinin bir süre için çok zor olacağını düşünüyorum. 2009'dan bu yana önünde engeller olan ticari araç kiralamada yasağın kalkması konusunda umutluyum. Hükümet ülke ekonomisi için son derece önemli olan otomotiv sektörüne mutlaka destek olacaktır” diye konuştu. 

BANKALAR MUSLUK AÇMALI

Ekici ayrıca, bankaların mevduat-kredi vade uyumsuzluğundan dolayı, uzun vadeli kredi açmakta isteksiz davrandığını belirterek, kredi musluğunun kapatılmasının hem sektöre hem de bankalara zarar vereceğini söyledi. Türkiye’de kiralama işi yapan büyük yerli şirketlerin, yabancı bir markayı satın alabilecek güce sahip olduğunu da vurgulayan Ekici, “Bence yerli firmalar globalleşmek istiyorsa, yabancı bir markayı satın alarak başlamalı. Büyük otomotiv grupları da bunu yapabilir” dedi.

İkinci el araç kiralama dönemi başlıyor

Sektörün mevcut durumdan en az yara alarak çıkabilmesi adına bazı şekil değişikliklerine gidilebileceğini açıklayan İnan Ekici, “Özellikle 2019 yılında ‘ikinci el’ operasyonel kiralama gündeme gelebilir. Araç fiyatları daha uygun olacağı için, kilometresi düşük, bir yaşında araçlar kiralamaya sunulabilir. Sektör için bir nefes olur, kaldı ki Avrupa’da bunun çok örneği var. İkinci el uzun dönemli araç kiralama öncelikle yüzde 20, yüzde 30’a yakın yatırım avantajı sağlar. Dolayısıyla da bu kiralama ücretlerine yansır ki hem bizim için hem de müşteriler için oldukça fayda sağlayıcı olacağını düşünüyorum. Ayrıca sektör adına kısa dönem ve günlük kiralamadan dönen düşük kilometreli araçların da, uzun dönemli kullanıma kaydırılması sağlanacaktır” dedi.