Uzmanı kadınların kariyer yolculuğundaki engelleri böyle açıkladı: 'Cam tavan' yerine 'labirent' metaforu....

ABD'nin Illinois eyaletindeki Northwestern Üniversitesinde uzun yıllar psikoloji alanında çalışmalar yürüten emekli öğretim üyesi Prof. Dr. Alice Eagly, kadınların liderlik pozisyonlarına ulaşırken karşılaştıkları engeller ve bu süreçte kullanılan metaforların kadın algısını nasıl şekillendirdiğine ilişkin değerlendirmede bulundu.

Literatürde "cam tavan sendromu" olarak tanımlanan durum, kadının gerekli yeterliliğe sahip olmasına rağmen terfi konusunda karşılaştığı adil olmayan sınırlamaları ifade ediyor ve çalışma hayatında cinsiyet ayrımcılığının bir türü olarak kabul ediliyor.

Eagly, ilk kez 1970'lerin sonlarında kullanılmaya başlanan "cam tavan" metaforunun artık geçerliliğini yitirdiğini belirterek, "Bu benim favori metaforum değil. Artık modası geçti çünkü cam gibi şeffaf olduğu için kadınların göremediği bir bariyeri tarif ediyor. Bu durum bizi aptal gibi gösteriyor. Sonra kafamızı ona çarpıyoruz, kızıyoruz ama anlamıyoruz çünkü şeffaf. Bu metafor birkaç on yıl önce daha uygunken, bugün artık geçerli değil." görüşünü paylaştı.

KADINLARIN LİDERLİK YOLCULUĞU

Akademisyen ve yazar Linda Carli ile kaleme aldıkları "Labirentin İçinden" adlı kitapta, kadınların liderliğe giden yolda neden hala zorluk yaşadığını "cam tavan" yerine "labirent" metaforuyla açıkladıklarını aktaran Eagly, "Labirent, liderliğe ulaşmaya çalışan kadınların bir labirentten geçmek zorunda olduğunu, erkeklerin ise daha düz bir yola sahip olduğunu ifade ediyor. Labirentin girintisi çıkıntısı vardır ve bunları aşmak belki zordur ancak labirentten geçip hedefe ulaşmak mümkündür. Önerdiğimiz alternatif metafor buydu." dedi.

Prof. Dr. Alice Eagly, labirent metaforuyla, kadınların üst düzey pozisyonlara ulaşmasının erkeklere kıyasla daha dolambaçlı, engellerle dolu ve karmaşık bir süreç olduğunu vurguladıklarını kaydederek, buna rağmen kadınlar için lider olmanın imkansız olmadığını savunduklarını ifade etti.

Bu metaforun kadınlar için daha pozitif algı oluşturduğunun altını çizen Eagly, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Kadınlar, erkekler kadar çok sayıda olmasa da yüksek pozisyonlara ulaşabiliyor, kadınların tamamen engellenmediği açık. Peki bunu nasıl başarıyorlar? İşte bu sorunun cevabını bilmek istiyoruz, öyle değil mi? Eğer bunun 'cam tavan' olduğunu söylersek, durumun umutsuz olduğunu düşünebiliriz ama bunun bir labirent olduğunu düşünürsek evet, çok zorlayıcı olduğunu kabul ederiz ancak hedef liderlik pozisyonuysa oraya ulaşmanın mümkün olduğunu görürüz. Yani labirent daha umut verici bir metafor."

"KADINLARIN İŞ HAYATINDA UĞRADIĞI AYRIMCILIK, SEKTÖRLERDEKİ TEMSİL ORANI VE TOPLUMSAL BAKIŞ AÇISINA GÖRE DEĞİŞİR"

Eagly, kadınların iş hayatında maruz kaldığı ayrımcı tutumların bulundukları alanın ne kadar erkek egemen olduğuna bağlı olarak değiştiğine dikkati çekerek, şu ifadeleri kullandı:

"Kadınlar, eğitim ve sosyal hizmetler gibi kadınların yoğun olduğu alanlarda nispeten iyi durumda. Sanayi gibi alanlarda durum daha zor, buralarda nispeten az sayıda kadın görüyoruz. Ağır sanayiye, madencilik, çelik üretimi gibi sektörlere baktığımızda kadın sayısı çok daha düşük. Otomotiv sektöründe de benzer durum var. General Motors'un ünlü bir kadın CEO'su oldu ancak bu nadir bir örnekti. Kadınların iş hayatında uğradığı ayrımcılık, sektörlerdeki temsil oranı ve toplumsal bakış açısına göre değişir."

ABD'nin en yüksek net ciroya sahip 500 kurumunu sıralayan "Fortune 500" listesinde kadın CEO sayısının son yıllarda artsa da hala yeterli seviyeye ulaşmadığını dile getiren Eagly, kadınların üst düzey yönetici pozisyonlarında erkek meslektaşlarına göre daha az temsil edildiğini ifade etti.