Görüşme uzun olacak! ABD bizimle yakın çalışma arzusunda

ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Wendy Sherman, bu ayki NATO zirvesine hazırlık için İstanbul'a geldi. Başkan Erdoğan ve ABD Başkanı Biden'ın zirvedeki randevusu için nasıl bir çerçeve ortaya çıktı?

ABD ile görüş ayrılığımız olan konular devam ediyor. S-400, FETÖ, PKK/YPG'ye yardımlar... Ek olarak Ermeni soykırımı meselesi ilişkileri olumsuz etkiledi. Ancak yeni yönetimin daha iyi diyalog ve işbirliği içerisinde olmak istediğini görüyoruz. Buna Suriye konusu da dahil. Bu konuda İngiltere ve Fransa ile de görüştük. ABD, Afganistan'dan çekilme kararı aldı. Afganistan'a nasıl destek verebiliriz diye konuşuyoruz. Şu ana kadar ABD'den iki heyet geldi. Son olarak da Wendy Sherman geldi. Önümüzdeki dönemde ya ben Washington'a gideceğim ya da Dışişleri Bakanı Anthony Blinken Türkiye'ye gelecek.

S-400 konusu dahil önerilerimizi ilettik. S-400'lerin NATO sistemlerine zarar vereceği iddialarının gerçek olmadığını kendileri de biliyorlar. 'İlişkilerimizi etkileyen bu konuda siyasi bir çözüm bulalım, çalışma grubu oluşturalım' dedik. Şimdi bizim teklif ettiğimiz siyasi gündemle ilgili çalışıyorlar. S-400'ler yüzde yüz bizim kontrolümüzde olacak. Birçok teknisyeni eğitime görderdik. Türkiye'de Rus askeri uzman olmayacak. Hal böyleyken, başka bir ülkeden kullanmayın teklifini kabul etmek mümkün değil. Biden'ın, Cumhurbaşkanımızla NATO marjında görüşmesi için saat ve gün önerileri geldi. 30 dakikadan uzun ikili görüşme görüşme olacak. Sonra Dışişleri Bakanı Blinken ve diğer muhataplarla süreci devam ettireceğiz. Biden telefonda Sayın Cumhurbaşkanımıza 'Siz de istiyorsanız yakın çalışma arzumuz var' dedi. Ama var olan sorunları aşmamız lazım. Şu aşamada yeni bir yaptırım söz konusu değil. Onlar da PYD-YPG politikalarından henüz vazgeçmiş değiller. Zaten bu politika Obama döneminde başladı. Trump çekilecekti; 'çekilme, burada petrol çok' dediler. Oysa şimdi anlaşılıyor ki kalmalarına değecek bir petrol yok.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, aralarında AKŞAM Genel Yayın Yönetmeni Mustafa Kartoğlu'nun da olduğu gazetecilerin sorularını yanıtladı.

RUSYA'NIN TURİST KARARI İHA'LARLA İLGİLİ DEĞİL

Rusya'nın seyahat kısıtlaması bizim Ukrayna'ya İHA satışımızla ilgili mi?

Rusya bize kararlarının siyasi olmadığını söylüyor. Vakalar 60 bine çıkınca 'mutasyon riski var' dediler. 1 Haziran'a geldik, rakamlar da düştü. Ruslar Türkiye'ye gelmeyi çok istiyor. Türkiye'de ev almış çok Rus var. Sağlık Bakanlarımız görüşecek. Biz Rusya dahil hiçbir ülkeye 'neden silah satıyorsun' demedik. Rusya'nın buna alınmaması lazım. Rusya, Suriye ve birçok ülkeye füze satıyor. Biz sorgulamadık.

Polanya'ya satışla birlikte Türk SİHA'ları, AB ve NATO envanterine girdi. Başka ülkelerden talep var mı?

Drone'larla ilgili tüm dünyadan çok talep var ama Romanya ve Polonya almak için kendi iç düzenlemelerini değiştirdi. Daha önce 'AB ve NATO üyesi ülkelerden alma' kriteri koymuşlardı. Türkiye, AB üyesi olmadığı için alamıyorlardı. Biz de 've' yerine 'veya' deyin dedik; değiştirdiler.

'GÖÇMENİ DURDUR, PARAYI AL' FORMÜLÜ KABUL EDİLEMEZ

AB ile vize serbestisi, göç, Gümrük Birliği konularında bir takvim var mı?

Haziran zirvesinde bu konularla ilgili ne karar alacaklar göreceğiz. Özellikle göçle ilgili işaretler görüyoruz ama kapsamı ne olacak; önemli olan o. Komisyona, Türkiye'yle müzakere yetkisi mi verecek yoksa kendileri mi bir karar alacak? Basitçe, 'göçmeni durdur, parayı al' gibi bir formüle müsaade etmeyeceğimizi söyledik. Gümrük Birliği'nin güncellenmesi ile ilgili müzakereler hemen başlamalı.

ABD'NİN S-400'LE İLGİLİ YENİ BİR TALEBİ YOK

Çavuşoğlu'nun söz verdiği Bakan Yardımcısı Sedat Önal şunları söyledi: "ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Wendy Sherman ile tüm konuların üzerinden geçtik. Bizimle angajmana hazır görünüyorlar. Suriye konusunda henüz özel temsilci bile atamış değiller. Görüş farklılılarını samimi bir şekilde ele almamız gerektiğini söyledik. Bunların bölgesel konuları da etkileyeceğini vurguladık. Suriye, Libya ve Afganistan'da önemli işbirliği potansiyelimiz olduğunu onlar da görüyorlar. Bunu Afrika ve Asya'ya uzatabileceğimizi konuştuk. Önümüzdeki dönemde ilişkileri sektörel bazda artıracağız. Gündemimizdeki zor konuları her düzeyde NATO marjındaki zirvede ele almaya devam edeceğiz. S-400 konusunda yeni bir talepleri yok.

MISIR'LA KARŞILIKLI BÜYÜKELÇİ ATANABİLİR

Mısır'la son durum nedir? Büyükelçi atar mıyız?

Süreç başladı. Aşama aşama gidecek bir şey. Mısır biliyor ki; deniz yetki alanlarıyla ilgili bizimle anlaşma imzalarsa, çok daha fazla bir alana sahip olacak. Gelecek dönemde büyükelçiler atanabilir. Mısır Dışişleri Bakanı ile de görüşeceğiz.

Benzer bir süreç İsrail ile de olur mu? Örneğin Netanyahu'nun olmadığı bir hükümetle?

Netanyahu veya başka bir hükümetin bizimle ilişkilerinin sağlıklı olması için İsrail'in bu saldırıları durdurması, Kudüs'ün statüsünü aşındıran adımlardan uzak durması, barış sürecine tekrar dönülmesi gerekiyor. Biz buna katkı sağlarız. Bu olmadığı sürece, oturur konuşursun ertesi gün İsrail saldırır ilişkiler yine geri gider. Uluslararası toplumun harekete geçirilmesi her ülkede kamuoylarını etkiliyor. New York Times ölen Filistinli çocukların fotoğraflarını koydu. Bunlar eskiden olmazdı. Bunda bizim aldığımız inisiyatiflerin etkisi var. İslam İşbirliği Teşkilatı ve Arap Birliği ilk defa birlikte BM'ye başvurdu. Volkan Bozkır Genel Kurul'u topladı. Hepsi bizim girişimlerimizin sonucu. Bu arada ABD BM Daimi Temsilcisi Linda Greenfield cuma günü Türkiye'ye gelecek.

BAE ile benzer bir durum var mı?

Farklı kanallardan olumlu mesajlar geliyor. Ama başta onların olumlu olması gerekiyor.

İKİ ÜLKE KOVİD-19 AŞILARINI TANIYACAK

YUNANİSTAN'LA 25 MADDEDE ANLAŞMA

Yunan mevkidaşı ile ortak basın toplantısı yapan Çavuşoğlu, Atina ile 25 maddede görüşbirliğine varıldığını söyledi. Çavuşoğlu Kovid-19 aşılarının karşılıklı olarak tanındığını açıkladı.

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias ile ortak basın toplantısı düzenledi. Yunanistan ile 25 maddede ilke olarak görüş birliğine varıldığını ifade eden Çavuşoğlu, "Kovid-19 aşılarının karşılıklı tanınması kararını aldık" dedi. Çavuşoğlu, "Ulaştırmadan enerjiye, turizmden çevre ve ticarete geniş yelpazede birçok işbirliği alanında ilgili kurumlarımız bundan sonraki süreçte bir araya gelecek. İmzalanacak mutabakat zabıtları ve tesis edilecek mekanizmalar aracılığıyla somut işbirliği projelerini hayata geçirmek konusunda mutabık kaldık. Bu konularda Türkiye olarak gerekli iradeye sahip olduğumuzu söylemek isterim. Yunanistan'da da aynı iradeyi görmekten mutluluk duyduk. Aşı sertifikasında anlaştık. Negatif olan iki ülkenin vatandaşları seyahat edebilecek. Kararın iki taraflı turizme katkıda bulunacağına inanıyoruz"dedi.

Dendias önceki akşam onuruna yemek verdiği Çavuşoğlu'nu kapıda karşıladı. İki bakanın kucaklaşması dünya medyasında büyük ses getirdi.

Çavuşoğlu, Yunanistan Başkanı Miçotakis ile görüştü.

ERDOĞAN-MİÇOTAKİS ZİRVESİ

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Başkan Erdoğan'ın bu ay NATO Zirvesi kapsamında Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis ile bir araya geleceğini açıkladı.