Bacaktaki uyuşma tehlike sinyali

Ayaklara vuran uyuşma, ağrılar ve bacak adalelerindeki kasılmalar nedeniyle yürürken sık sık durup dinleniyorsanız dikkat! Bu durum, omurilik kanalındaki daralmadan kaynaklanabilir.

Yolda yürürken sık sık durup dinlenmek zorunda kalmanın en önemli nedeni omurilik kanalındaki daralmadır. Ayaklara vuran uyuşma ve ağrılar, bacak adalelerindeki kasılmalar, ister istemez durup dinlenmeye zorlar, birkaç dakika dinlendikten sonra ağrılar azalır tekrar yürürler.  

BEL FITIĞI OLMAYABİLİR 

Yürürken kalçaya ve ayaklara vuran ağrılar ve adale güçsüzlükleri nedeniyle sık sık durup vitrinlere bakarak kısa molalarla ağrılarını azaltmaya yönelik yaptıkları bu davranışlardan dolayı hastalığa, vitrin hastalığı denmiştir. Esas neden omurilik kanalındaki daralmadan kaynaklanmaktadır. Bu hastalar, sıklıkla bel fıtığı nedeniyle doktorlara gitmektedirler. Bu yazımızda hastaların niçin durup dinlenmek zorunda kaldıklarını izah etmeye çalışacağız. 

DOĞUMSAL BİR SORUN MU?   

İki tip kanal daralması söz konusudur. Birincisi doğumsal olarak omuriliğin geçtiği omurilik kanalının anatomik olarak dar olmasıdır. İkincisi, sıklıkla 50 yaşından sonra görünen ve çeşitli yıpratıcı nedenlerin yol açtığı omurilik kanal daralmasıdır. Tıpta bu duruma spinal stenoz denilmektedir. Yaşlılar da en sık görülen rahatsızlıklar arasındadır. Omurilik kanalı  ensemizden kuyruk sokumuna kadar uzanan ve içerisinde omuriliğin seyrettiği korunaklı bir kanaldır.  

SİNSİCE İLERLEYEBİLİR

Bu kanal, çeşitli problemlere bağlı olarak en çok vücudumuzun yükünü taşıyan bel ve boyun bölgesinde daralabilir. Bu bölgelere göre de şikayetler farklı olabilir. Omurilik kanalından kollara ve bacaklara sinirler çıkmaktadır. Kanal darlığı olduğunda bu sinirler sıkışarak ağrı, uyuşma ve kramplara yol açabilir. Bazen darlığı hiçbir şikayete yol açmayabilir. Kanal darlığı sinsi ve ilerleyici bir hastalıktır.

NEDENLERİ... 

Boyunda kanal darlığı çok ileri düzeyde ise omuriliğe aşırı baskı yaparak omurilik hücrelerinin ölümüne (myelomalazi) yol açabilir. Böyle bir durumda yürüme bozuklukları, tökezlenmeler, denge kayıpları, kasılıp kalmalar ve aşırı ağrılar söz konusudur. Muayenede patolojik refleksler devreye girer. Bu durum sakatlığa yol açabilir. En azından olayın daha da ilerleyip sakatlığa yol açmaması açısından cerrahi operasyon düşünülmelidir.  

YAŞLIĞIĞA BAĞLI DEFORMASYON

- Hareketsiz yaşam 

- Omurlar arasındaki disklerin bozularak omurilik kanalına doğru çıkması 

- Omurga çevresindeki kemik çıkıntılarının baskısı 

- Omurga çevresindeki eklemlerin kemik ve bağlarının sertleşip kalınlaşarak omurilik kanalına doğru büyümesi

- Omurgayı bozan romatizmal hastalıklar 

- Bel kaymaları (listezis) 

- Sigara kemiklerin beslenmesini bozarak erken deformasyonlara neden olur.

BOYUNDA DARALMANIN BELİRTİLERİ  

- Boyun hareketlerinde kısıtlılık 

- Kollarda güçsüzlük 

- El işlerinde beceri kaybı 

- Sırta ve kollara yayılan ağrılar.   

- Kollarda uyuşma, karıncalanmalar 

- Reflekslerde artış 

- Anormal patolojik reflekslerin ortaya çıkması 

- Ellerde duyu kayıpları. 

BELDE DARALMANIN BELİRTİLERİ

- Ayaklarda yürümekle artan ağrı ve uyuşmalar, ağrılar ve uyuşmalar durmakla hemen azalır 

- Her geçen gün yürüme mesafesinin kısalması.

- Ayak adalelerinde güçsüzlük. Bazen kramplar 

- Öne eğilmek ve oturmakla geçen ağrılar 

- Uzun süre oturmak veya ayakta kalmak 

- Ayaklarda duyu kayıpları 

- Reflekslerde artış

- Anormal patolojik reflekslerin ortaya çıkması.

AĞIRLIĞINA GÖRE TEDAVİ ÇEŞİTLERİ 

İLAÇ: Çok çeşitli ağrı kesici ilaçlar kullanılmaktadır. Önceleri yeterli olan bu ağrı kesiciler zamanla yetersiz hale gelebilir. Ağrı kesici ilaçlar uzun süre kullanılırsa ciddi yan etkiler ortaya çıkabilmektedir. 

FİZYOTERAPİ: Gittikçe artan yürüme zorluğundan dolayı hastalar hareket etmek istemezler. Hareket etmekten kaçındıkça sorunlar daha da büyüyebilir. Adale esnekliğinin ve kuvvetinin azalması sorun oluşturur. Omurgaya kan akımının artırılması için sigaranın, bırakılması sürekli ve yormayan egzersizlerin tercih edilmesi önemlidir. Fizik tedavi ve egzersizlerin amacı gergin kasları tekrar esnek hale getirmek ve gücünü artırmak amacıyla planlanmalıdır. Bu amaçla esnekliği artırıcı sırt, karın ve bacak kaslarının güçlendirilmesine yönelik egzersizlerin sık sık yapılması gerekebilir. Kondisyonun artırılması amacıyla yorulmadan, yürüme bandı, yüzme ve evde yapılabilecek diğer egzersizler, ağrıların azalmasına ve işlevselliğin artmasına katkı sağlar.   

EPİDURAL KORTİZON VE OZON ENJEKSİYONU: Bu tedavi sayesinde ağrılar çok ciddi olarak kontrol altına alınır ve hasta hareketlerini rahat yapar hale gelir. Hastaların yüzde 98’i yılda bir kez uygulanacak epidural kortizon sayesinde ameliyata gerek kalmadan yaşamlarını sürdürebilmektedir. Buradaki önemli nokta, eğer kortizon hap veya adaleye yapılan enjeksiyon şeklinde uygulanırsa ciddi yan etkiler ortaya çıkabilir.             

CERRAHİ TEDAVİ: Kanal darlığı nedeniyle  cerrahi tedavi nadiren gereklidir. Hasta hiç yürüyemez hale gelmeye başlamış ise, idrar veya büyük abdestini tutamıyorsa, omurilik kanalını zedeleyen bir durum söz konusu ise (ileri derecedeki bel kayması) omuriliğe olan basının kaldırılması için (dekompresyon) ameliyat gereklidir.

Sonuçlar yanıltıcı olabilir 

Tanı için doktorun hastayı çok dikkatli dinlemesi önemlidir. Dar kanal hastalarının yanlışlıkla bel fıtığı tanısı aldığına çok tanık olmuşuzdur. Yanlış tanı yanlış tedaviyi getirir, dolayısıyla hastalar hiçbir zaman sıkıntılarından kurtulamaz. Kanal darlığında en önemli tanı aracı manyetik rezonanstır (MR). Omurilik kanal çapının bu yöntemle ölçülebilir, omurilikte myelomalazi, yani hücre ölümü olup olmadığı tespiti yapılabilir. Kanalı daraltan problem ne ise detaylı bir şekilde görülebilir. MR tetkiki+fiziki muayene + hastanın dikkatle sorgulanması, dar kanal tanısının esasını teşkil eder. EMG sinirlerin değerlendirilmesi açısından önemli tanı araçlarından bir tanesidir.