Diş Hekimi İlker Erdoğan


Yayın Tarihi:

19 Haziran 2019 Çarşamba 08:00:00

Diş tedavisi öncesi hastayla görüşme 

Diş hekimi görüşmeden edineceği bilgiyle, hastanın hastalığının niteliğini ve ona karşı tutumunu anlayabilir.  Her diş hekimi etkili bir görüşme yapabilmek amacıyla, bir görüşme stili geliştirmelidir. Aksi takdirde, hasta görüşme sırasında kontrolü elinde tutarsa ve katkısı olmayan konuları anlatarak boşa zaman harcarsa, istenilen amaca ulaşılamaz.  Bazı hastalar anamnezini tam olarak anlatmaz. Bazıları diş hekiminin sorularına yeterli şekilde cevap vermez.

Diş tedavisiyle ilgili kararlar eksik veya yanlış hasta anamnezine dayanılarak verilirse, yan etki riski artar. Bu nedenle, güvenilir bilgiler elde edilinceye kadar diş bakımı ertelenmelidir. Tıbbi anamnez almaya başlamadan önce, hastaya ne yapılacağı ve elde edilecek olan bilginin diş tedavisiyle ilgisi konusunda bilgi verilmesi iyi bir uygulamadır. Bazı durumlarda hastalar sorunlarının tartışılmasını sıkıcı bularak bilgi vermeyi bırakırlar. Ayrıca hasta, sağlık sorunlarının öğrenilmesinin diş hekiminin işi olmadığını sanabilir. Bazen biz diş hekimlerinin hastanın tam tıbbi anamnezini öğrenebilmek için hekimiyle bağlantı kurmamız gerekebilir. Görüşmede hastaya sağlığı konusunda düzenli şekilde sorular sorulur. Hastanın, sorunlarını tamamen tartışmasına imkân verilmelidir. Hastanın konuşmasının kesilmeden dinlenmesi önemlidir. Konuşmasının kesilmesine imkân verilirse, çoğu kez sorunlarını kendiliğinden anlatır. Hastanın söylenilenleri anladığından emin olmak için bazı talimatları tekrarlamasını isteriz.  

SORU LİSTESİ KULLANMANIN AVANTAJLARI VE SAKINCALARI

Anamnez almanın temel yöntemi hastayla doğrudan görüşmedir. Doğrudan görüşmede biz diş hekimleri hastaya düzenli şekilde sorular sorarız. Görüşme için gerekli olan süreyi kısaltmak amacıyla başka yöntemler de geliştirilmiştir. Basılı soru listesi ve basılı bilgi kontrol listesi, bu yöntemlere örnek verilebilir. Anamnezle ilgili sorular listesini hastanın doldurması iyi bir başlangıç noktası olmasına rağmen, yeterli olmayabilir. Bu durum, özellikle tıbbi ve diş hekimliği terimleri kullanıldığında söz konusudur. Ayrıca hasta bir sorunun bütün yönlerini tam olarak anlayamayabilir. Bu şekilde gerçeğe uygun olarak cevap vermeyebilir. Bu nedenle, sorular listesi hastaca doldurulduktan sonra listenin hastayla tartışılması gerekir. Bu tartışma, diş hekimine yanlış yorumlama ve yanlış cevapları açıklığa kavuşturması olanağını verir. Hastanın kayıtlarına pozitif durumlar kaydedilmelidir. Ayrıca, bazı negatif durumların da kaydedilmesi gerekir. Örneğin, “Hasta ilaçlara karşı bilinen alerjisinin olmadığını, akut eklem romatizması, kalp ve akciğer sorunları bulunmadığını bildirmektedir.” yazılı soru listesi kullanmanın avantajları ve sakıncaları bulunmaktadır. Bu yöntemin avantajları şunlardır:

1. Diş hekiminin daha az zamanını alır. 2. Her hastaya standart bir yaklaşım sağlar. 3. Hastanın kullandığı ilaçları ve hastalığını gösteren çeşitli bulguları hatırlamasını sağlar. Ayrıca diyalog sırasında ayrıntılı olarak sorulması gereken alanların belirlenmesinde yardımcı olur. 4. Gizli bir şekilde hasta tarafından doldurulan soru listesi, alışkanlıkları, madde kullanımı, cinsel tercihleri veya zührevi hastalıklarla ilgili soruların cevaplandırılması sırasında ortaya çıkabilecek sıkıntı durumunu giderebilir.

Sakıncaları ise şunlardır:

1. Hastayla diş hekimi arasında yakın bir ilişkinin kurulması olasılığı azalır.

2. Listedeki sorular bazı hastalar tarafından yanlış yorumlanabilir.

3. Soruların anlaşılır olması için uzun tutulması gerekir.

4. Bazı olgulardan özel bilgiler elde edilebilmek için onlara başka soru listesinin de verilmesi gerekebilir. Basılı soru listesinden edinilecek sınırlı bilgi, genellikle tedavi planını engelleyebilen tıbbi rahatsızlığın ortaya çıkarılması için yeterlidir.

Bununla birlikte, karmaşık, tanısal durumlarda, tıbbi sorulardan yeterli bilgi edinilemez. Böyle durumlarda, hastaya başka sorular sorarız. Tıbbi soru listesinin uzunluğu ve içeriği konusunda farklı görüşler bulunabilir.

Tıbbi soru listesi bütün önemli verileri kapsayacak kadar uzun olmalıdır ancak hastayı sıkacak ve bıktıracak kadar uzun olmamalıdır.  Eğer hastanın soru listesindeki cevapları uyumsuz ise biz diş hekimleri uygun soruları yeniden sormalı ve daha güvenilir bilgi kaynakları aramalıyız. Soru listesinden edinilen bilgiler sözlü anamnezle tamamlanmalıdır.