Rusya Taliban'ı destekliyor ABD panikte 

Taliban, Afganistan’ın bağımsızlığı için savaştıklarını söyleyen ve birbirlerinden oldukça farklı çizgilere sahip ve terörist olarak adlandırılan grupların tümüne verilen addır. Birçok ülkenin terör örgütleri listesinde yer alan Taliban’ın başka bir özelliği de tamamen Afganistan’a odaklanmış olması ve başka ülkelerde eylem yapmamasıdır. ABD ve NATO öncülüğünde uluslararası bir koalisyon 2001’den beri Afganistan’da binlerce asker bulundurmakta ve Batı’nın Taliban’la savaşı hâlâ devam etmektedir. 

Önce işgale son 

ABD yetkilileri son yıllarda savaşın bu kadar uzamasından ve NATO güçlerinin dünyada giderek bir işgal ordusu olarak algılanmasından şikâyetçi olmuşlar ve geçtiğimiz mayıs ayında Savunma Bakanı Ashton Carter,  Taliban’a diyalog çağrısında bulunmuştur. Taliban bu öneriyi ancak ABD askerlerinin ülkeyi terk etmesi şartıyla kabul edeceğini açıklamıştır. Şu anda Afganistan’da sadece ABD’nin 10 bin adet askeri vardır, Obama bunların yarısının 2017’de çekileceğini açıklamıştır, Trump’ın bu konudaki tutumu ise henüz bilinmiyor. Öte yandan, ABD medyasında Taliban’la Katar’da gizli görüşmeler yapıldığı şeklinde haberler de çıkmaktadır. 

Taliban örgütünün yeni lideri Heybetullah Akhunzade entelektüel bir lider olarak biliniyor. Bu çerçevede son yıllarda Afganistan’da İran ile koalisyon güçleri arasında giderek sıkılaşan ilişkiler ve İran’ın Afganistan Şiileri üzerinden ABD’ye payandalık yapması Taliban stratejilerini etkilemiş gibi görünüyor. Bu çerçevede politik gözlemciler Taliban ile Rusya arasında sıkı ilişkiler kurulmasını ve Rusya’nın koalisyon güçlerini Afganistan’dan çıkarmak için Taliban’a yardıma başlamasını çok önemli bir stratejik gelişme olarak kaydediyorlar. 

Tarih tersine döndü 

Reuters ajansında yayınlanan haberlere göre Amerikalı yetkililer ve askerler Taliban’la Rusya arasında gelişen ilişkilerden büyük bir kaygı duyuyorlar. Adeta tarih tersine dönmüş ve senaryo tamamen değişmiştir. 

Bilindiği gibi Afganistan’da iç savaş 1979’da zamanın Sovyetler Birliği’nin ülkeyi işgal etmesiyle başlamıştı. ABD’nin daha önceden Pakistan sınırında kurduğu bürolarda “kayıt” yaptığı El Kaide örgütüne bağlı yabancı savaşçılar Sovyet Rusya’ya karşı iç savaş başlatmışlardı. Batı’nın desteğiyle 10 yıl boyunca devam eden bu savaş sonunda Afganistan bağımsızlığına kavuşmuş ve Sovyetler Birliği dağılmış, komünizmden vaz geçilmiş ve geriye sadece Rusya kalmıştı. Tarihin cilvesine bakınız ki bugün ABD’ye karşı benzer bir hareket var ve bunu destekleyenler de bu kez Ruslar. Umut ederim ki nasıl Sovyetler çöktüyse aynı akıbeti başkaları da paylaşır. 

Tıpkı 80’ler 

Rusların Taliban’a yardım ettikleri konusundaki iddiaları reddetmelerini 1980’leri hatırlayanlar gülümsemeyle karşılıyorlar. Çünkü o yıllarda ABD de benzer tavırlar içindeydi. Rusya yetkilileri, Taliban’la ilişkilerini kabul ediyorlar, ancak amaçlarının bu örgütü görüşme noktasına getirmek olduğunu söylüyorlar. Oysa nasıl Pakistan zamanında bir lojistik üs idiyse bugün Tacikistan aynı durumda, tek fark yabancı savaşçı sevki yapılmamasıdır. Çünkü Afganistan’da büyük desteği bulunan Taliban’ın yabancı savaşçıya ihtiyacı yoktur. 

Amerikalı komutan General John Nicholson’un bu durumu son derece tehlikeli bulduğu, geçen hafta Washington’da verdiği bir bilgilendirmede Rusya’nın Taliban’ı meşrulaştırdığını söylemiştir. Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Maria Zaharova ise tüm iddiaları reddediyor tabii ki. 

Taliban çok memnun 

Reuters’e konuşan Taliban yetkilileri şöyle diyorlar: “Düşmanımız ortaktır. ABD ve müttefiklerini Afganistan’dan kovmak istiyoruz. Ruslar da aynı şekilde tüm yabancı güçlerin ülkeden çıkmasını istiyor.”  Daha önce ABD’ye Afganistan’da yardımcı olan Rusya’nın bu yeni tutumu 2014’de Batı’nın Ukrayna müdahalesiyle başlamıştır. ABD’nin Kırım ve Donbass konularında kendi ülkeleri için tehdit olduğunu gören Ruslar Afganistan’da Taliban’ı desteklemeye başlamışlardır. 15 Temmuz’da darbe ve işgal tehdidi yaşayan Türkiye de en azından Afganistan’dan askerlerini çekebilir. 

 ABD yanlısı Afgan Hükümeti’nin Kunduz Komutanı Kasım Cangalbay’a göre çatışmalarda ele geçen çok sayıda Rus malı silah ve sınır bölgelerinde saptanan kimliği belirsiz helikopterler Rus yardımının en sağlam kanıtlarıdır. Cangalbay bölgenin Taliban valisi olan Molla Abdülkasım’ın Ruslarla sürekli görüşmeler içinde olduğunu söylüyor ve “eğer yerden havaya uçaksavar füzesi alırlarsa barış bizim için hayal” diyor.  

ABD’nin DEAŞ oyunu 

Taliban’ın Rusya’ya yaklaşmasının başka bir nedeni de son dönemde Afganistan’da DEAŞ’ın belirmiş olması. Obama yönetiminin kurup, beslediği DEAŞ terör örgütü Afganistan’daki Taliban direnişini kırmak için ABD tarafından bölgeye getirilmiş. Bu durumdan son derece rahatsız olan yerel unsurlar da tarihte çok büyük mücadeleler vermiş oldukları Ruslarla anlaşmayı tercih etmişler. 

Bu konuda görüşlerine başvurulan ABD’li General Nicholson bütün bunları Rusya’nın bir bahanesi olarak gördüğünü söylemektedir. Taliban sözcüsü Zabihullah Mücahit ise “Rusya bizi ABD ve müttefiklerine karşı destekliyor ve biz bundan çok memnunuz. ABD için DEAŞ da bir çözüm olamayacaktır” şeklinde konuşuyor. Yerinde bir saptama!