İstanbul’un kayıp adası Vordonisi

Genelde dokuz adası olduğu bilinen İstanbul’un aslında, 1010 yılında meydana gelen büyük depremle suya gömülen onuncu bir adası var: Vordonisi.

Büyükada, Kınalıada, Yassıada, Heybeliada, Sivriada, Burgazada, Sedefadası, Kaşıkadası ve Tavşanadası. Herkes İstanbul’un bu dokuz adasını bilse de, aslında onuncu adası olduğunu pek kimse bilmez.

Bir zamanlar aktif olarak kullanılan bir ada olan Vordonisi adası, İstanbul’un pek bilinmeyen onuncu adası. Bunun nedeni ise 1010 yılında yaşanan büyük İstanbul depremi.

İstanbul’da Dragos ile Küçükyalı arasında, Maltepe sahilinin 700 metre açığında bulunan ve birçok arkeolojik eser barındıran tarihi Vordonisi Adası, Manastır Kayalıkları, Bostancı Çöken Ada ve Höreke isimleriyle de biliniyor.

İki adacıktan oluşan Vordonisi’nin Bizans döneminde manastır olarak kullanıldığı biliniyor.

Zamanla bir şehir efsanesine dönüşen Vordonisi, Fener Rum Patrikhanesi’nin MS 500 tarihli İstanbul haritasının tekrar incelenmesi sonucunda yeniden fark edildi. Gizemli adalar, Bizans tarihçisi Semavi Eyice tarafından 1936’da kayıtlara geçti.

Bizans İmparatorluğu’nun başkenti İstanbul’da, 1010 yılının Temmuz ayında oldukça büyük bir deprem oldu ve Vordonisi adası bu depremde sular altında kaldı. Vordonisi adasının üstünde yaşayanlarla birlikte suya gömülmesi diğer ada sakinleri için de panik yarattı. Fakat diğer adalar için böyle bir risk olmadığı, çünkü tüm adaların granit kayalıklar üzerinde yer aldığı öğrenildi. Vordonisi adası ise alüvyon bir tabakada oluşmuştu ve bu açıdan diğer adalardan jeolojik olarak farklıydı.

Üzerinde inşa edilen manastır ve rahipleriyle birlikte battığı iddia edilen ada, Adalar Denizle Yaşam ve Spor Kulübü Derneği’ne üye 6 dalgıç tarafından görüntülendi. Keşif ekibi, İstanbul’un 10. adası Vordonisi dalışı ile ilgili şu bilgileri verdi: “Bu adada karbon 14 ve diğer bilimsel metotlarla bir araştırma yapılarak, kayaçların durumunun incelenmesi lazım ki gerçek tarih ortaya konulabilsin. Dileriz bu dalış, birilerinin ilgisini çeker ve batık adaya gereken önem verilir. Adanın kalıntıları üzerinde kestane, midye ve türevi deniz canlıları olduğu için tam olarak ana manastırı görebilmek mümkün olmuyor. Tarihi yaklaşık bin 200 yıllık olan bu adada, bir manastır olduğu biliniyor.”

Üzerinde inşa edilen manastır ve rahipleriyle birlikte battığı iddia edilen ada, Adalar Denizle Yaşam ve Spor Kulübü Derneği’ne üye 6 dalgıç tarafından görüntülendi. Keşif ekibi, İstanbul’un 10. adası Vordonisi dalışı ile ilgili şu bilgileri verdi: “Bu adada karbon 14 ve diğer bilimsel metotlarla bir araştırma yapılarak, kayaçların durumunun incelenmesi lazım ki gerçek tarih ortaya konulabilsin. Dileriz bu dalış, birilerinin ilgisini çeker ve batık adaya gereken önem verilir. Adanın kalıntıları üzerinde kestane, midye ve türevi deniz canlıları olduğu için tam olarak ana manastırı görebilmek mümkün olmuyor. Tarihi yaklaşık bin 200 yıllık olan bu adada, bir manastır olduğu biliniyor.”